توضیحات
کرم گلوگاه انار
نام علمی : Ectomyelois (Apomyelois) ceratoniae Zeller
نام انگلیسی: Carob moth
راسته: Lepidoptera
خانواده: Pyralidae
اهمیت اقتصادی
کرم گلوگاه انار یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین آفات انار در ایران محسوب می‌شود. خسارت وارد شده توسط این آفت نه تنها در باغات اناربلکه روی میوه‌های برداشت شده نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این آفت، مهم‌ترین عامل کاهش در کمیت و کیفیت محصول انار در کشور به شمار می‌رود. این آفت چند نسلی و پلی‌فاژ بوده و در مرحله لاروی از میوه انار تغذیه می‌کند و خسارت آن با پوسیدگی میوههمراه است. همچنین این حشره یکی از حشرات انباری شناخته شده است که سالانه خسارت‌های قابل توجهی به انبارهای میوه وارد می‌کند. نام دیگر این آفت، شب‌پره خرنوب است. شب‌پره خرنوب یکی از شناخته شده‌ترین آفات میوه‌هایی مانند بادام، گردو، خرنوب، انجیر، پرتقال، پسته، انار و … می‌باشد.
پیشنهاد مطالعه بیشتر: تله نوری
مناطق جغرافیایی
کرم گلوگاه یا شب‌پره خرنوب منشاء خود را از منطقه مدیترانه گرفته، اما در سراسر جهان شامل آمریکا و قاره آفریقا مانند مراکش و تونس نیز یافت می‌شود. در ایران، در مناطق انارکاری مانند ساوه، فارس، قم، یزد، اصفهان و … گزارش شده است.
میزبان‌ها
کرم گلوگاه انار یک آفت مهم میوه و خشکبار است که به طور گسترده میزبان‌های فراوانی از گیاهان را در سراسر دنیا اشغال کرده است. خرما، آکاسیا، اقاقیا، فندق، راش، گرمسیر، انار، انجیر، پرتقال، گریپ‌فروت، شاه‌توت، ازگیل، آلبالو، تمبر هندی، خرما، زیتون، سیب، گلابی، گوجه، هلو، زردآلو، فندق، خرمای خشک، کرمش، انجیر خشک و سایر میوه‌های خشک به عنوان میزبان‌های این آفت گزارش شده‌اند. در واقع، یکی از مهم‌ترین میزبان‌های اقتصادی کرم گلوگاه انار، خرما است که در کشورهای آمریکا، فلسطین، مراکش و تونس گزارش شده است. بر اساس نظر برخی از دانشمندان تصور می‌شود که این کرم در ایران مونوفازیک بوده و فقط میوه انار را به عنوان میزبان خود می‌پذیرد.
اما تحقیقات اخیر در برخی استان‌ها نشان داده است که این آفت در ایران نیز فراوانی دارد و به میوه‌های متنوعی به خصوص انجیر حمله می‌کند. در انجیر نیز مانند انار، لاروها در میوه‌های رسیده باقی مانده روی درخت یا ریخته شده روی زمین یا میوه‌های انبار شده در طول زمستان زمستان‌گذرانی می‌کنند. برخی از محققین این آفت را روی انگور و گوجه گزارش کرده و برخی دیگر از محققین آن را روی فندق گزارش داده است.
شکل شناسی کرم گلوگاه انار
تخم
تخم
آن‌ها دارای ظاهری بیضی، کشیده و اندکی باریک هستند، با طولی در حدود ۰٫۷ میلی‌متر و عرضی نزدیک به ۰٫۴ میلی‌متر. همچنین، بر روی سطح بیرونیِ آن‌ها، برجستگی‌هایی با فرم مثلثی‌شکل مشاهده می‌شود که با رشد تدریجیِ جنین، این برجستگی‌ها به‌تدریج کم‌رنگ شده و نهایتاً ناپدید می‌گردند. تخم‌ها در ابتدا رنگی سفید متمایل به زرد دارند، اما هرچه زمان خروج نوزاد (تفریخ) نزدیک‌تر می‌شود، رنگ آن‌ها به سوی نارنجی مایل به قرمز تغییر می‌کند. تخم‌هایی که لقاح در آن‌ها صورت نگرفته است نیز دارای رنگی سفید مایل به زرد می‌باشند.
لارو
لارو این آفت رنگی متغیر از کرم تا قرمز صورتی دارد، سر آن قهوه‌ای تیره تا خرمایی روشن است. لارو دارای ۵ جفت پای کاذب روی شکم و ۳ جفت پا روی سینه می‌باشد. لارو سن آخر به طول ۱۵-۲۰ میلی‌متر می‌رسد. لاروهای نر از ماده‌ها کوچکتر هستند.
شفیره
شفیره به رنگ خرمایی تا قهوه‌ای روشن و به طول ۹-۱۱ میلی‌متر است. روی سطح پشتی قفسه سینه دارای یک برجستگی کوتیكولی تیره با دندانه‌های ریز است و روی شکم نیز دندانه‌های کوتیكولی تیره مشاهده می‌شود. شفیره‌های نر کوچکتر از ماده‌ها بوده و دو برجستگی در سطح زیرین شکم (حلقه ۸) دارند.
حشره بالغ
سر و قفسه سینه حشره کامل کرم گلوگاه انار به رنگ خاکستری متمایل به قهوه‌ای است. رنگ بال‌های جلویی خاکستری بوده و بال‌ها دارای نوار زیگزاگ و دانه‌دار به رنگ خاکستری روشن با حاشیه قهوه‌ای هستند.
نحوه خسارت کرم گلوگاه انار
لاروها از تاج میوه به داخل میوه انار نفوذ می‌کنند. در برخی موارد نیز از ترک‌های موجود در پوست وارد میوه می‌شوند. کرم گلوگاه باعث پوسیدگی میوه و ریزش آن از درخت می‌گردد. در آلودگی شدید، میوه‌های انار لهیده شده و بوی نامطبوع می‌گیرند که این امر روی سایر دانه‌های سالم نیز تاثیر گذاشته و باعث کاهش بازارپسندی و غیرقابل مصرف شدن میوه می‌شود.
زیست شناسی
این آفت زمستان را به صورت لارو در میوه‌های باقی‌مانده روی درخت، زمین یا انبار می‌گذراند. پروانه‌های آن تخم‌های خود را روی قسمت‌های گل یا شکاف‌های میوه قرار می‌دهند. تخم‌ها ابتدا زرد کم‌رنگ و سپس نارنجی می‌شوند. لاروها با بدن کرم‌رنگ و سر قهوه‌ای، پس از ۲۰ تا ۳۰ روز شفیره شده و طی ۶ تا ۸ روز به پروانه تبدیل می‌شوند.
پروانه‌ها از اواخر فروردین تا اوایل اردیبهشت ظاهر می‌شوند و در ایران معمولاً ۳ تا ۴ نسل دارند. تخم‌ریزی در قسمت تاج یا شکاف میوه انجام شده و هر ماده ۲۰ تا ۲۵ تخم می‌گذارد. تخم‌ها پس از ۱۰ روز به لارو تبدیل می‌شوند که در سنین مختلف از میوه تغذیه کرده و وارد آن می‌شوند و باعث انتقال بیماری نیز می‌گردند. لاروها از اواخر اردیبهشت تا اوایل خرداد به تاج انار رسیده و به شفیره قهوه‌ای تبدیل می‌شوند.
ردیابی و کنترل کرم گلوگاه انار
برای ردیابی و شکار حشرات کرم گلوگاه انار از روش‌های متنوعی استفاده می‌شود. در کنترل بیولوژیک این آفت از تله فرمونی بهره گرفته می‌شود. تله‌گذاری صحیح و شکار به موقع حشرات نر در ابتدای فصل، موجب کاهش جمعیت نسل‌های بعدی خواهد شد.
تله و روش تله‌گذاری:
فرمون مصنوعی کرم گلوگاه انار در تله دلتا سفید رنگ آغشته به چسب و تله قیفی ، در ارتفاع ۱.۵ متری از سطح زمین نصب می‌گردد.
تعداد تله جهت ردیابی: ۱ تا ۵ تله در هر هکتار
زمان بازدید: تله‌ها باید هر ۷ تا ۱۰ روز بازدید شوند.
زمان تعویض فرمون: کپسول فرومون هر ۲ تا ۴ هفته و تله دلتا در صورت نیاز تعویض می‌شود.
شرایط نگهداری: فرمون باید در دمای زیر صفر درجه در یخچال به مدت ۲ سال نگهداری شود.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.