توضیحات
کرم پيله خوار نخود
نام علمی : Heliothis viriplaca (Hufnagel)
نام انگلیسی: The Marbled Clover
راسته: Lepidoptera
خانواده: Noctuidae
اهمیت اقتصادی
کرم پيله‌خوار نخود یکی از مخرب‌ترین و جدی‌ترین آفات نخود زراعی به شمار می‌رود که قادر است سالانه زیان قابل ملاحظه و اقتصادی به این محصول وارد سازد. نخود زراعی به عنوان یک محصول دانه‌ای، یکی از اصلی‌ترین، پراهمیت‌ترین و پرکاربردترین گیاهان زراعی در خانواده بقولات محسوب می‌شود که در سطح جهانی از منظر اهمیت، در رتبه سوم قرار دارد. در برخی از نواحی ایران، پس از غلات، نخود به عنوان محصول غالب گروه حبوبات شناخته شده و بیش از ۵۲ درصد از سطح زیر کشت حبوبات را شامل می‌شود. مطالعات نشان داده که کرم پيله‌خوار نخود در اغلب مناطق کشت نخود، خسارات قابل توجه و پایدار وارد کرده و به عنوان یکی از آفات کلیدی، استراتژیک و تهدیدکننده این محصول شناخته می‌شود.
مناطق جغرافیایی
مطالعات و پژوهش‌های میدانی انجام‌شده حاکی از آن است که آفت مذکور در بسیاری از نواحی زراعی، بیشترین آسیب را به کشتزارهای نخود وارد ساخته و از این رو به‌عنوان آفت اصلی و کلیدی این محصول زراعی شناخته می‌شود. میزان خسارتی که این آفت در مزارع دیم نخود مناطق ارومیه، مراغه و هشترود وارد کرده، بین ۳۳ تا ۷۹ درصد گزارش شده است. در منطقه‌ی بیستون کرمانشاه نیز، نرخ آلودگی زراعی حدود ۱۶/۳٪ اعلام شده است. همچنین، میزان خسارت در مزارع نخود دیم در استان کرمانشاه تا مرز ۳۲٪ نیز گزارش گردیده و در نواحی شمالی کشور از جمله استان‌های گیلان، مازندران، گرگان و گنبد، به‌طور میانگین حدود ۲۱ درصد کاهش عملکرد محصول برآورد شده است . این دو گونه‌ی آفت، روی میزبان‌های متعدد از گیاهان زراعی و گونه‌های وحشی فعال هستند و عمده‌ترین خسارات خود را به نخودزارهای سراسر ایران وارد می‌کنند.
دامنه میزبانی
دامنه‌ی میزبانی آفت کرم پیله خوار نخود بسیار وسیع و گسترده بوده، به‌گونه‌ای که بیش از هفتاد گونه‌ی گیاهی را شامل می‌شود که این مجموعه، طیف وسیعی از گیاهان زراعی مهم، درختان میوه‌دار و همچنین گونه‌های علف‌های هرز بومی و مهاجم را در بر می‌گیرد. این حشره‌ی زیان‌آور عمدتاً در مناطق اقلیمی گرم و نیمه‌گرمسیری مشاهده شده و در بخش اعظم استان‌ها و نواحی مختلف ایران گسترش یافته و پراکنش جغرافیایی وسیعی دارد.
شکل شناسی کرم پيله خوار نخود
چرخه زیستی این آفت شامل مراحل مختلفی از جمله تخم، لارو، شفیره و حشره کامل است که هر مرحله نقش مهمی در بقای جمعیت آن ایفا می‌کند.
تخم
تخم ها نیم کروي، غالباً مجتمع و به رنگ زرد روشن است. دو طرف تخم 14 خط پیوسته وجود دارد.
لارو
رنگ لاروها متغیر بوده و از سبز، سبزتیره تا سیاه دیده شده است. پشت لاروها چهار ردیف نوار تیره رنگ وجود دارد.
شفیره
در انتهاي شکم شفیره ۲عدد خار تیره، باریک و نزدیک به هـم به طـول یـک میلی متر قرار دارد.
حشره کامل
بال هاي جلویی قهوه اي متمایل به خاکستري با نوارهاي نامنظم تیره رنگ و حاشـیه انتهایی آنها مجهز به لکه هاي تیره رنگ میباشد. بال عقبی سفید، داراي نوارهـا و لکـه هـاي خاکستری تیـره رنگ است.
زیست شناسی کرم پیله‌خوار
رشد کامل این آفت در دمای ۲۸ درجه سانتی‌گراد معمولاً بین ۳۰ تا ۳۴ روز طول می‌کشد. مرحله تخم‌گذاری حدود ۵ تا ۲۴ روز زمان می‌برد و هر پروانه ماده قادر است حدود ۳۰۰۰ عدد تخم به‌صورت انفرادی روی برگ‌ها، گل‌ها و غلاف‌های جوان قرار دهد. مدت دوره لاروی بسته به نوع میزبان و دمای محیط متفاوت است؛ مثلاً در ذرت حدود ۱۵ روز و در گوجه‌فرنگی حدود ۲۴ روز طول می‌کشد. این آفت دارای ۵ تا ۷ سن لاروی است و لارو پس از پایان رشد خود در خاک به شفیره تبدیل می‌شود.
دوره قبل از شفیرگی بین ۱ تا ۴ روز است و دوره رکود یا دیاپوز شفیره‌ای ممکن است چند ماه طول بکشد. در دماهای بالاتر از ۳۰ درجه، حشرات کامل زودتر از شفیره خارج می‌شوند و معمولاً حشرات ماده طول عمر بیشتری نسبت به نرها دارند. زمستان‌گذرانی این آفت به‌صورت شفیره درون خاک انجام می‌شود. در بیشتر مناطق، کرم پیله‌خوار نخود معمولاً یک نسل کامل در سال دارد، ولی در شرایط مساعد میتواند نسل دوم ناقص نیز ایجاد کند که برخی شفیره‌ها در خاک باقی‌مانده و تا سال آینده ظاهر نمی‌شوند.
خسارت کرم پیله‌خوار نخود
خسارت عمده توسط لاروهای سنین ۲ و ۳ ایجاد می‌شود. این لاروها در ابتدا از برگچه‌های جوان تغذیه کرده و سپس به جوانه‌ها، گل‌ها و غلاف‌های در حال رشد حمله می‌کنند. با ایجاد سوراخ‌های دایره‌ای‌شکل در غلاف‌ها، به درون آن نفوذ کرده و دانه‌ها را تا حد نابودی کامل مصرف می‌کنند. پس از تغذیه از یک غلاف، به غلاف‌های دیگر منتقل می‌شوند و در نتیجه بخش زیادی از محصول را از بین می‌برند. بر اساس تحقیقات میدانی، حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از غلاف‌ها در مزرعه توسط این آفت آسیب می‌بیند. در مناطق با اقلیم گرم، لاروهای بزرگ‌تر زودتر درون غلاف‌ها ظاهر شده و دانه‌های در حال رشد را مصرف می‌کنند، در حالی که در مناطق سرد، اوج جمعیت آفت در فصل بهار مشاهده می‌شود و محصولات زراعی و نخود را تهدید می‌کند.
روش‌های ردیابی و کنترل کرم پيله‌خوار نخود
برای شناسایی زمان مناسب مبارزه و حضور آفت، استفاده از تله‌های فرمونی بسیار مؤثر است. طبق بررسی‌ها، پرواز شب‌پره‌ها از اواسط اردیبهشت در مناطق غربی کشور آغاز شده و تا اواسط تیر و مرداد ادامه می‌یابد.
نوع و نحوه تله گذاری:
تله هاي فرمونی ترجیحاً از نوع تله دلتا، تله بالی و تله قیفی باید قبل از ظهور اولین نسل آفت در ارتفاع تقریبـاً یـک متري از سطح زمین در مزرعه نصب شوند.
تعداد تله جهت ردیابی: 2-1 تله در هکتار (شکار انبوه بسته به میزان جمعیت افت دارد)
زمان بازدید: تله ها باید هر 7 تا 10 روز بازدید شوند.
زمان تعویض فرمون: کپسول فرومون هر 3-4 هفته یکبار تعویض شود.
شرایط نگهداری: در دمای زیر صفر در یخچال برای 2 سال نگهداری شود.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.