شناسایی صحیح حشرات آفات برای جلوگیری از آسیب اقتصادی و حفظ حشرات مفید ضروری است. شناسایی حشرات و آفات خاص اغلب ممکن است دشوار باشد. روش های موجود که در زیر به آنها اشاره خواهیم کرد، که اغلب برای کنترل آفات در گلخانه و یا مزارع کوچک مناسب هستند. کارگر زیادی می طلبد و با صرفه هزینه زیاد همراه هستند. در این مطلب از زیست بانی پایا، در مورد کنترل بیولوژیکی آفات و روش صحیح تله گذاری برای ردیابی و مدیریت موثر آفات در گیاهان زراعی، باغات و صیفی جات صحبت خواهیم کرد.

روش های مرسوم ردیابی و کنترل حشرات آفت

ساده ترین راه شناسایی حشرات، بررسی علائم خسارت محصول است. برای شناسایی آفات، از ابزارهای تشخیصی متعددی استفاده می شود.

حشرات می توانند در طول فصل رشد به محصولات زراعی، سبزیجات و درختان میوه آسیب بزنند. از اینرو ارزیابی هرگونه خسارت به محصول به محض مشاهده و تعیین اینکه آیا احتمال وقوع خسارت بیشتر وجود دارد یا خیر بسیار مهم است.

بسیاری از کشاورزان و باغداران طبق عادت پس از مشاهده آفت، شروع به سمپاشی می کنند. استفاده از سموم در این مرحله، هم به لحاظ اقتصادی به صرفه نیست و هم بهره وری حداکثری ندارد؛ بماند که به محیط زیست نیز آسیب وارد می کند. در کشاورزی مدرن، مبارزه شیمیایی بعنوان آخرین روش کنترل آفات قابل بررسی است.

پس چه باید کرد؟!

گزینه های زیادی برای کنترل حشره آفت خاص وجود دارند. در زیر به برخی از آنها در این مقاله روش های مختلفی برای ارزیابی حشرات در یک محصول وجود دارد که شامل:

• روی دست ها و زانوهای خود بنشینید و محصول و خاک را مشاهده کنید
• نصب تله روی زمین برای لیسک ها و آفات خاصی مانند گوشخیزک
• استفاده از تور حشره گیری (sweep net)
• تکان دادن گیاهان جداگانه روی کاغذ یا ورقه
• استفاده از تله های فرمونی برای ردیابی و شکار حشرات

هر یک از روش های بالا بر اساس موارد زیر بکار برده می شود

• مرحله رشد محصول و یا حشرات
• نوع محصول مورد نظر
• آفت خاص تحت نظارت

هنگام نظارت بر آفات، توجه به نوع حشره، تعداد گیاهان آسیب دیده، شدت آسیب به محصولات کشاورزی و سطح محصول متاثر از هجوم آفت مهم است. هر روشی را که بکار می برید باید به عقب برگردید و برای اطمینان از موفقیت آمیز بودن آن، همچنان نظارت را ادامه دهید.

روش های نظارت بر حشرات

در زیر چند روش برای نظارت بر حشرات آفت به اختصار توضیح داده شده است. هدف ما معرفی بهترین روش برای ردیابی حشرات آفت یعنی تله های فرمونی و نحوه صحیح نصب آنها می باشد

تور حشره گیری (Sweep nets)

جمع آوری حشرات به روش تور زدن برای تمام مراحل زندگی حشرات به جز مرحله تخم مناسب هستند. برای شته ها، سفید بالک، شپشک نخودی و سایر حشراتی که در تاج و کانوپی گیاه یافت می شوند و زمانی که محصول تا زانو بلندتر است مفید است.

قطر توری استاندارد 38 سانتی متر و عمق 70 سانتی متر با دسته ای به طول 120 سانتی متر است. تورزدن را در بالای کانوپی محصولات با یک حرکت پیوسته در یک قوس 2 متری بکشید. تقریباً چهار بار تور زدن، 1 متر مربع از محصول را پوشش می دهد.

تکان دادن حشرات از روی گیاهان

یک پلاستیک رنگ روشن یا مشابه آن را بین ردیف ها قرار دهید و گیاهان را به شدت تکان دهید یا روی گیاهان بکوبید تا اگر حشره ای وجود دارد روی کیسه بیفتد. حشرات را برای شناسایی و شمارش در ظرفی جمع آوری کنید. روش دیگر، به آرامی گیاهان را بلند کنید و داخل یک سطل پلاستیکی یا توری تکان دهید.

بررسی نزدیک

این روش در هنگام ارزیابی حشرات کوچک، به ویژه آنهایی که روی یا نزدیک زمین زندگی می کنند، ضروری است. برای حشراتی مانند کنه های پاقرمز، لارو پروانه سفید، شته ها و شپشک های گیاهی مفید است. ممکن است لازم باشد به اطراف بخزید و به پایه گیاهان و بین بستر برگ ها نگاه کنید. یک بعدازظهر آفتابی گرم اغلب بهترین زمان است. استفاده از ذره بین ممکن است به شما کمک کند.

یافتن برخی از آفات، به ویژه آنهایی که به ریشه گیاه حمله می کنند، دشوار است، بنابراین مهم است که در هنگام ارزیابی، زیر و همچنین سطح زمین را بررسی کنید. برخی از آنها فقط در شب ظاهر می شوند، پس استفاده از تله گودالی یا پوششی مانند قرار دادن کیسه روی زمین مناسب است، تا در هنگام روشنایی روز در آنها پناه بگیرند.

اهداف تله گذاری برای ردیابی آفات ابتدا هدف از تله گذاری شرح داده می شود.

مفهوم عملیاتی تله گذاری برای ردیابی آفات که در این بخش استفاده می شود، بر اساس تعریف زیر است که توسط سازمان غذا و کشاورزی (FAO) در سال 1990 بیان شده است:

سه هدف بررسی تله گذاری عبارتند از:

1. ردیابی کشفی Detection survey: برای تعیین وجود یک یا گونه های آفت در یک منطقه مشخص که اطلاعات کافی در مورد آفت وجود ندارد انجام می شود.

2. ردیابی تعیین حدود Delimiting survey: برای تعیین مرزهای ناحیه آلوده به آفت یا عاری از آفت استفاده می شود.

3. پایش Monitoring: برای تعیین میزان موفقیت اقدامات انجام شده برای کنترل یا کاهش آفت انجام می شود.

استفاده مناسب از تله های فرمونی برای ردیابی آفات

استفاده صحیح از تله‌های فرومونی ردیابی آفات و بیماری‌ها اولین قدم اساسی در ایجاد یک برنامه مدیریت یکپارچه آفات (IPM) است. کنترل آفات در زمان مناسب با محصول مناسب می تواند در هزینه شما صرفه جویی کند، برنامه کنترل آفات شما را موثرتر کند و به حفظ موجودات مفید در مزرعه شما کمک کند.

همانطور که اشاره کردیم راه های زیادی برای نظارت بر حشرات آفت در باغ ها و مزارع شما وجود دارد. یکی از روش های رایج نصب تله های فرمونی است. اول از همه، به یاد داشته باشید که تله های فرمونی تنها روشی نیستند که باید برای نظارت بر هر آفتی استفاده کنید. آنها ابزار مفیدی هستند اما روش مستقل نیستند اما باید به درستی استفاده شوند.

فرومون ها مواد شیمیایی هستند که توسط برخی از گونه های حشرات تولید میشوند تا با اعضای همان گونه ارتباط برقرار کنند. اغلب، اینها «فرومون های جنسی» هستند که یک ماده برای جذب حشره نر تولید می کند.

فرومون‌ها برای گونه های Lepidoptera (شب پره‌ها و پروانه‌ها) شناخته شده هستند و این پیام‌رسان‌های شیمیایی را می‌توان با سنتز و ترکیب مواد شیمیایی مناسب به صورت تجاری تولید کرد، که می توان آن را در یک تله چسبناک قرار داد تا پروانه های نر را جذب کند.

انواع تله های فرمونی

برخی از انواع تله های فرمونی رایج برای ردیابی حشرات آفت عبارتند از:

• تله دلتا
• تله مکفیل یا تله سطلی
• تله سراتراپ
• تله سطلی
• تله نوری
• تله تشتی
• تله گودالی

انواع تله های فرمونی رایج در کشاورزی

داخل تمام این تله ها، جلب کننده های فرمونی قرار داده می شود تا بتواند حشرات را به سمت خود جذب کنند. نگهداری، استفاده، توزیع و تراکم، مراقبت و برنامه سرویس آنها و جایی که باید این تله ها نصب شوند، در موفقیت کنترل و ردیابی آفات بسیار مهم باشد.

نگهداری و انتقال تله های فرمونی

دیسپنسرهای فرمونی (لور) باید تا یک روز قبل از استفاده در مزرعه در بسته های مهر و موم شده خود باقی بماند. ترکیبات فرمون مخصوص گونه ها هستند و حشرات به مقادیر اندک فرومون حساس هستند. هنگام دست زدن به طعمه های فرمونی (یا هر محصول فرمونی دیگر)، از دستکش یکبار مصرف استفاده کنید تا از آلودگی متقابل با سایر محصولات جلوگیری شود و کمتر از آنچه که باید باشد اثربخشی خواهد داشت. طعمه های فرمونی باید تا زمان استفاده در یخچال نگهداری شوند مگر اینکه سازنده دستور دیگری بدهد.

نصب تله ها در مزرعه یا باغات

تله های فرمونی چسبنده باید قبل از قرار دادن لورها در آنها آویزان شوند. فاصله تله ها و تراکم آنها بسته به نوع تله و آفات هدف متغیر است . اما تله‌ها را حداقل در فاصله 40 متری از هم قرار دهید و اگر بیش از یک نوع حشره را به دام می‌اندازید، از تله‌های جداگانه برای هر نوع طعمه استفاده کنید و آنها را حداقل 40 متر از تله‌هایی که برای نظارت بر گونه‌های دیگر تعبیه شده است، نگه دارید.

برای هر نوع حشره مورد نظر، نصب پنج تله در یک ردیف در باغ یا تاکستان شما باید کافی باشد. محل تله ها را با نوار روشن علامتگذاری کنید اما نوار را از تله دور نگه دارید تا در آن گیر نکند. برای اینکه تله را محکم به سمت بالا قرار دهید تا در باد نچرخد، از بست های پلاستیکی استفاده کنید.

به تله های خود نیز لیبل بزنید، به خصوص اگر در حال نظارت بر گونه های مختلف حشرات در یک مکان هستید. همیشه برای هر نوع حشره ای که تحت نظر دارید از تله های مختلف استفاده کنید – در هر تله بیش از یک نوع طعمه (لور) استفاده نکنید.

اگر بتوانید راه مطمئنی برای آویزان کردن لور در تله بدون تماس با سطح چسبنده پیدا کنید، کار بسیار عالی است. با این حال، این عمل می تواند هم زمان بر و هم خسته کننده باشد. اگر تله محکم به درخت، یا گیاه یا سیم چسبانده شود، می ‌توان طعمه را در پایین تله قرار داد و بیش از حد به اطراف نمی‌ چرخد.

برای هر آفت و محصول زراعی یا باغی یک نوع تله استفاده می شود. در جدول زیر تله گذاری برای تاکستان و درختان انگور آورده شده است.

تعویض لور یا تله فرمونی

اگر تله ها پر از حشرات یا تکه های برگ و آشغال شوند، یا اگر به دلیل خیس شدن برای مدت طولانی، شل و آویزان شوند، باید تعویض شوند. ظهور انبوه مگس های ریز که در نزدیکی رودخانه یا دریاچه های بزرگ دیده می شوند، اغلب لایه چسبنده را پر می کند و تمیز کردن همه آنها منجر به از بین رفتن تمام مواد چسبنده می شود. لورهای فرمونی را به تله جدید اضافه کنید. لورها برای مدت زمان های مختلف دوام می آورند. اگر زمان تعویض روی بسته بندی چاپ نشده باشد، فرض بر این است که آنها حدود 6 هفته دوام می آورند.

لورهای فرمونی قطعا در تمام فصل دوام نمی آورند! سعی کنید لورها را بین نسل های آفت تحت نظارت جایگزین کنید. بهترین کار این است که یک یا دو روز قبل از قرار دادن آنها در تله ها، آنها را از بسته خود خارج کنید، زیرا لورها معمولاً هنگام باز شدن بسته ها، مقدار زیادی فرمون ترشح می کنند. این می تواند منجر به صید شدن تعداد غیر عادی پروانه ها شود که تفسیر داده ها را دشوار می کند.

نظارت بر تله ها

تله ها بعد از نصب باید بازرسی شوند. تعداد نظارت بر تله ها دو بار در هفته می باشد. برای مثال هر دو هفته یکبار روز دوشنبه یا هر روز دیگری که می توانید را برای بازرسی از تله ها در نظر بگیرید. یک بار در هفته مناسب نیست زیرا تخمین خوبی از پیک پرواز دریافت نخواهید کرد.

پروانه ها و سایر حشرات را با یک کاردک کوچک یا سوهان از روی تله ها برداشته میشود. مطمئن شوید که می دانید به دنبال چه حشره ای هستید و هر بار اعدادی را که پیدا می کنید ثبت کنید. به حافظه خود تکیه نکنید!

نظارت مستمر و منظم تله های فرمونی و یادداشت اطلاعات

دلیل اهمیت این موضوع این است که حتی اگر فرمون‌ها مختص گونه‌ها هستند، تله‌ها گاهی اوقات حشرات دیگر را یا به صورت غیرفعال (آنها فقط در حال پرواز هستند) یا فعالانه به دلیل شباهت نزدیک در فرمون‌های برخی گونه‌ها می‌گیرند. فرمون واقعاً ترکیبی از مواد شیمیایی است و اجزای اصلی ممکن است پروانه غیر هدف را جذب کنند. نکته مهم این است که شما می خواهید فقط آفتی را که زیر نظر دارید بشمارید. هر بار شکار تله های خود را جمع آوری کنید و اگر می توانید اعداد را روی نمودار بیاورید تا تفسیر راحت تری داشته باشید.

نتیجه گیری:

در این مقاله از انواع تله و نحوه صحیح تله گذاری برای کنترل آفات گفتیم. برای دریافت بالاترین نتیجه به نکات زیر توجه کنید:

• لورهای های فرمونی را به طور مناسب مدیریت و نگهداری کنید، در غیر این صورت اثربخشی آنها از بین می رود.
• در صورت نیاز، تله ها و لورها را تعویض کنید و انتظار نداشته باشید که لورها برای یک سال کامل کار کنند.
• تله ها را طوری قرار دهید که با یکدیگر تداخل نداشته باشند یا با تله حشرات دیگر تداخل نداشته باشند.
• به طور منظم تله ها را نظارت کنید و تعداد دقیق حشرات به دام افتاده را یادداشت کنید.
• آفت هدف خود را به خوبی شناسایی کنید و جمعیت حشرات شایع را مشخص کنید.
• برای تصمیمات مدیریت آفات تنها به اعداد شکار تله تکیه نکنید.

امیدواریم این مطلب در ردیابی حشرات آفت و نحوه تله گذاری و نصب تله ها به شما کمک کرده باشد. در صورت نیاز به راهنمایی و یا مشاوره بیشتر می توانید از طریق راه های ارتباطی زیر با کارشناسان زیست بانی پایا تماس بگیرد. همچنین برای خرید انواع تله ها و فرمون های جنسی به فروشگاه اینترنتی زیست بانی پایا مراجعه کنید.