استراتژی‌های نوین بیولوژیک در مبارزه با کرم سرشاخه‌خوار هلو (Anarsia lineatella)

کرم سرشاخه خوار هلو، با نام علمی Anarsia lineatella یکی از آفات مهم درختان میوه‌های هسته‌دار مانند هلو، شلیل، زردآلو و آلو است. این آفت در اکثر مناطق کشت این میوه‌ها در جهان مشاهده می‌شود و می‌تواند خسارات جدی به باغ‌ها وارد کند. کرم سرشاخه خوار هلو از خانواده شاپرک‌ها (Gelechiidae) است و در مراحل مختلف زندگی خود به گیاهان میزبان آسیب می‌رساند و باعث خسارات قابل توجهی به محصولات باغی می‌شود.

زیست‌شناسی و چرخه زندگی سرشاخه خوار هلو

کرم سرشاخه خوار هلو دارای چهار مرحله زندگی شامل تخم، لارو، شفیره و بالغ است.

1. تخم: تخم‌ها کوچک، بیضی‌شکل و به رنگ سفید مایل به زرد هستند. ماده بالغ تخم‌های خود را به صورت تک تک یا دسته‌ای بر روی جوانه‌ها، سرشاخه‌ها یا میوه‌های جوان قرار می‌دهد. تخم‌ها پس از ۵ تا ۱۰ روز (بسته به دما) تفریخ می‌شوند.

2. لارو: لاروها در ابتدا به رنگ صورتی کم‌رنگ هستند و با رشد، رنگ آن‌ها تیره‌تر شده و به قهوه‌ای تا سیاه تغییر می‌کند. لاروها به محض خروج از تخم، شروع به تغذیه از بافت‌های جوان گیاه می‌کنند. این تغذیه شامل سرشاخه‌های جوان، برگ‌های تازه و حتی میوه‌های تازه تشکیل شده است. تغذیه لاروها منجر به خشک شدن سرشاخه‌ها، ریزش میوه‌ها و کاهش کیفیت محصول می‌شود.

3. شفیره: لارو پس از یک دوره تغذیه و رشد به مرحله شفیرگی می‌رسد. شفیره‌ها معمولاً در شکاف‌های تنه درخت، زیر پوست و در پناهگاه‌های محافظت شده تشکیل می‌شوند. دوره شفیرگی ۱۰ تا ۲۰ روز به طول می‌انجامد.

4. بالغ: حشرات بالغ به رنگ خاکستری تا قهوه‌ای روشن با بال‌های باریک و طویل با نقش و نگارهایی تیره هستند. این حشرات به سرعت پرواز می‌کنند و جفت‌گیری کرده و چرخه زندگی را تکرار می‌کنند.

چرخه زندگی

حشرات بالغ تخم‌های خود را بر روی شاخه‌های جوان، برگ‌ها و میوه‌ها می‌گذارند.س از تفریخ تخم‌ها، لاروها شروع به تغذیه از جوانه‌ها و سرشاخه‌های نرم می‌کنند. این تغذیه منجر به خشکی و مرگ سرشاخه‌ها می‌شود.لاروها پس از طی مراحل رشد در داخل سرشاخه‌ها و زیر پوست درختان، تبدیل به شفیره می‌شوند.پس از تکمیل دوره شفیرگی، پروانه‌های بالغ از پیله‌ها خارج می‌شوند و چرخه زندگی تکرار می‌شود.

خسارت کرم سرشاخه خوار هلو

کرم سرشاخه خوار هلو با تغذیه از سرشاخه‌ها و میوه‌های جوان، باعث خشک شدن و ریزش آن‌ها می‌شود. این آفت عمدتاً به سرشاخه‌های جوان حمله می‌کند و باعث خشکی و مرگ سرشاخه‌ها می‌شود. همچنین در موارد شدیدتر، لاروها می‌توانند وارد میوه‌ها شده و باعث پوسیدگی و کاهش کیفیت میوه شوند. این آفت همچنین می‌تواند باعث کاهش قابل توجهی در کیفیت و کمیت محصول شود. در مواردی که آلودگی شدید است، درختان ممکن است ضعیف شده و حتی از بین بروند. خسارت ناشی از این آفت ممکن است به صورت مستقیم (کاهش محصول) و غیرمستقیم (کاهش کیفیت محصول و میوه) باشد.

مدیریت و کنترل کرم سرشاخه خوارهلو

مدیریت و کنترل کرم سرشاخه خوار هلو شامل روش‌های مختلفی است که باید به طور یکپارچه اجرا شوند:

1. کنترل زراعی:

   • هرس و حذف سرشاخه‌های آلوده: یکی از موثرترین روش‌های کنترل، هرس سرشاخه‌های آلوده در اواخر زمستان یا اوایل بهار است. این کار باعث کاهش جمعیت آفت در فصل بعد می‌شود.

   • مدیریت باغ: از تراکم زیاد درختان و افزایش رطوبت در باغ‌ها جلوگیری شود، زیرا این شرایط محیطی می‌تواند باعث افزایش فعالیت آفت شود.

2. کنترل شیمیایی:

   • استفاده از حشره‌کش‌ها: استفاده از حشره‌کش‌های غیرسیستمیک و تماسی مانندکلرپیریفوس (دورسبان) و کلرپیریفوس متیل می‌تواند در کنترل این آفت موثر باشد. معمولاً بهترین زمان برای سمپاشی، همزمان با شروع خروج لاروها از تخم و قبل از نفوذ به سرشاخه‌ها است. البته باید به مقاومت آفت به سموم و همچنین اثرات زیست‌محیطی توجه داشت.

     

3. کنترل بیولوژیک:

   • پایش و ردیابی: استفاده از تله‌های فرمونی برای ردیابی و تعیین زمان مناسب مبارزه شیمیایی توصیه می‌شود. با رصد جمعیت پروانه‌های بالغ در تله‌ها، می‌توان زمان مناسب سمپاشی را تعیین کرد.

   • استفاده از دشمنان طبیعی مانند زنبورهای پارازیتوئید و شکارگرهای طبیعی مانند برخی گونه‌های سن‌ها و عنکبوت‌ها می‌تواند به کاهش جمعیت آفت کمک کند.

   • استفاده از بی تیBt : باکتری Bacillus thuringiensis برخی از سویه‌های این باکتری می‌توانند به عنوان کنترل‌کننده بیولوژیک علیه لاروهای این آفت موثر باشند.

4. کنترل فیزیکی:

   • تله‌های نوری و فرمونی: استفاده از تله‌های نوری و فرمونی می‌تواند در کاهش جمعیت بالغین موثر باشد. نصب تله‌های نوری و فرمونی می‌تواند به جلب و کاهش جمعیت حشرات بالغ کمک کند. همچنین استفاده از روش‌هایی مانند پوشاندن تنه درختان با مواد محافظتی می‌تواند مانع از ورود لاروها به پناهگاه‌های شفیرگی شود.

کنترل بیولوژیک کرم سرشاخه‌خوار هلو (Anarsia lineatella)

کنترل بیولوژیک به استفاده از عوامل طبیعی مانند دشمنان طبیعی، انگل‌ها، شکارگرها و مواد شیمیایی تولید شده توسط موجودات زنده برای کاهش جمعیت آفات و کنترل آن‌ها اشاره دارد. این روش‌ها با توجه به سازگاری با محیط‌زیست و کاهش مصرف سموم شیمیایی، در کشاورزی پایدار اهمیت ویژه‌ای دارند.

فرمون‌ها و کنترل بیولوژیک

یکی از روش‌های مهم کنترل بیولوژیک آفات استفاده از فرومون‌های جنسی و اختلال در جفت‌گیری است که توسط حشرات تولید می‌شوند و به عنوان سیگنال برای ارتباط با دیگر اعضای گونه خود عمل می‌کنند.

استفاده از فرمون‌ها کرم سرشاخه‌خوار هلو

در مورد کرم سرشاخه‌خوار هلو (A. lineatella)، فرمون‌های جنسی نقش بسیار موثری در مدیریت جمعیت آفت دارند. این فرمون‌ها معمولاً به شکل تله‌های فرمونی به کار گرفته می‌شوند و در کنترل بیولوژیک این آفت سه نقش اصلی دارند:

1. پایش و ردیابی:
   • با استفاده از تله‌های فرمونی، می‌توان زمان دقیق حضور و جمعیت حشرات بالغ (نرها) را تعیین کرد. این اطلاعات به کشاورزان کمک می‌کند تا زمان مناسب برای انجام کنترل‌های شیمیایی یا دیگر روش‌های مدیریتی را مشخص کنند.
   • تله‌های فرمونی برای پایش مداوم و دریافت اطلاعات در مورد تغییرات جمعیت آفت در طول فصل استفاده می‌شوند. استفاده از تله های دلتا و تله قیفی برای شکار این آفت توصیه شده است.
2. کنترل مستقیم (کنترل اختلال در جفت‌گیری):
   • یکی از روش‌های مهم کنترل بیولوژیک استفاده از تکنیک اختلال در جفت‌گیری است. در این روش، فرمون‌های جنسی به میزان زیادی در محیط پخش می‌شوند، به‌طوری که حشرات نر قادر به یافتن حشرات ماده نباشند. این باعث کاهش جفت‌گیری و در نتیجه کاهش جمعیت آفت در نسل‌های بعدی می‌شود.
   • این روش نیاز به استفاده از فرمون‌ها در سطوح وسیع دارد و باید در ابتدای فصل و قبل از شروع جفت‌گیری استفاده شود.
3. کنترل جمعیتی یا شکار انبوه (با استفاده از تله‌های فرمونی):
   • تله‌های فرمونی می‌توانند به‌طور مستقیم برای کاهش جمعیت آفت استفاده شوند. با جذب و به دام انداختن نرها، تعداد جفت‌گیری کاهش یافته و در نتیجه تخم‌گذاری ماده‌ها نیز کاهش می‌یابد.
   • این تله‌ها معمولاً در طول فصل و به ویژه در زمان اوج فعالیت آفت نصب می‌شوند.

4. دشمنان طبیعی

علاوه بر فرمون‌ها، دشمنان طبیعی کرم سرشاخه‌خوار هلو نیز در کنترل بیولوژیک این آفت موثر هستند. برخی از مهم‌ترین دشمنان طبیعی شامل:

1. زنبورهای پارازیتوئید: زنبورهای خانواده Ichneumonidae و Braconidae از مهم‌ترین انگل‌های تخم و لارو این آفت هستند. این زنبورها تخم‌های خود را در داخل یا روی لاروهای آفت می‌گذارند و از طریق تغذیه از بدن میزبان، آن را از بین می‌برند.
2. شکارگرها: انواعی از شکارگرها مانند برخی گونه‌های سن‌های شکارگر (Anthocoridae) و عنکبوت‌ها می‌توانند به کاهش جمعیت لاروهای کرم سرشاخه‌خوار کمک کنند.
3. باکتری‌ها و قارچ‌های بیماری‌زا: برخی از گونه‌های باکتریایی مانند Bacillus thuringiensis و قارچ‌های بیماری‌زا مانند Beauveria bassiana می‌توانند به عنوان عوامل کنترل بیولوژیک علیه این آفت مورد استفاده قرار گیرند. این میکروارگانیسم‌ها به‌طور طبیعی در محیط وجود دارند و با استفاده از محصولات تجاری می‌توان آن‌ها را در باغات اعمال کرد.

زمان نصب فرمون‌ها

1. شروع دوره پرواز آفت‌ها

   • پایش تقویم زراعی: آفت‌های مختلف در زمان‌های مختلف سال فعال می‌شوند. تقویم زراعی منطقه‌ای را بررسی کنید تا زمان تقریبی شروع فعالیت آفت را بشناسید.

   • مشاوره با کارشناسان: مشورت با کارشناسان محلی و استفاده از اطلاعات و توصیه‌های آنها می‌تواند به شناسایی زمان دقیق شروع فعالیت آفت کمک کند.

2. مرحله رشدی آفت

   • مرحله جفت‌گیری: فرمون‌های جنسی بیشتر برای جذب پروانه‌های نر در زمان جفت‌گیری استفاده می‌شوند. بنابراین، نصب تله‌های فرمونی باید قبل از شروع مرحله جفت‌گیری آفت‌ها انجام شود.

   • مرحله تخم‌ریزی: برای جلوگیری از تخم‌ریزی و تولید مثل آفت‌ها، نصب فرمون‌ها باید قبل از شروع این مرحله باشد.

3. شرایط آب و هوایی

   • دمای مناسب: بسیاری از آفت‌ها در دماهای خاصی فعال می‌شوند. پایش دمای محیط و نصب تله‌ها در زمانی که دما به شرایط مطلوب برای فعالیت آفت‌ها نزدیک می‌شود، بسیار مهم است.

   • شرایط محیطی: نصب فرمون‌ها در هوای خشک و بدون باد اثربخش‌تر است، زیرا باران و باد می‌توانند فرمون‌ها را از بین ببرند یا پراکنده کنند.

مراحل نصب فرمون‌ها

1. پیش از آغاز فعالیت آفت

   • پایش زودهنگام: بهتر است تله‌های فرمونی چند هفته قبل از آغاز فعالیت آفت‌ها نصب شوند تا بتوانند پروانه‌های نر را در اولین فرصت به دام بیندازند.

2. طول فصل رشد

   • نصب مداوم: فرمون‌ها باید در طول فصل رشد به طور مداوم جایگزین شوند تا اثربخشی آنها حفظ شود. معمولاً فرمون‌ها هر 4-6 هفته یکبار تعویض می‌شوند.

   • پایش مداوم: تله‌ها باید به طور منظم بررسی شوند تا جمعیت آفت‌ها پایش و میزان اثربخشی فرمون‌ها ارزیابی شود.

3. پایان فصل رشد

   • تعویض و بازیابی: پس از پایان فصل رشد و کاهش فعالیت آفت‌ها، تله‌ها باید جمع‌آوری و فرمون‌ها تعویض شوند. این کار به حفظ کارایی و جلوگیری از جذب غیرضروری آفت‌ها کمک می‌کند.

نکات تکمیلی

• محل نصب تله‌ها: تله‌ها باید در نقاط استراتژیک باغ یا مزرعه، مانند حاشیه‌ها و نزدیک به گیاهان میزبان، نصب شوند.

• ارتفاع نصب تله‌ها: تله‌ها باید در ارتفاع مناسب از سطح زمین نصب شوند، به طور معمول در ارتفاع 1.5 تا 2 متر.

• تعداد تله‌ها: تعداد تله‌های مورد نیاز بستگی به اندازه باغ یا مزرعه و شدت آلودگی دارد. معمولاً 1-2 تله در هر هکتار توصیه می‌شود.

مزایای کنترل بیولوژیک

• کاهش نیاز به سموم شیمیایی: استفاده از فرمون‌ها و دشمنان طبیعی به کاهش نیاز به سموم شیمیایی و کاهش خطرات زیست‌محیطی و سلامت انسان کمک می‌کند.
• پایداری بیشتر در مدیریت آفات: این روش‌ها به دلیل تعامل طبیعی با اکوسیستم، پایداری بیشتری دارند و به ایجاد یک تعادل زیستی کمک می‌کنند.
• سازگاری با کشاورزی ارگانیک: روش‌های کنترل بیولوژیک، به ویژه استفاده از فرمون‌ها و دشمنان طبیعی، در کشاورزی ارگانیک کاملاً سازگار هستند.

سخن آخر

کنترل بیولوژیک کرم سرشاخه‌خوار هلو با استفاده از فرمون‌ها و دشمنان طبیعی، یک روش کارآمد و پایدار برای مدیریت این آفت است. بهره‌گیری از تکنیک‌های نوین مانند اختلال در جفت‌گیری و استفاده از تله‌های فرمونی، همراه با معرفی و تقویت دشمنان طبیعی، می‌تواند به کاهش قابل توجه جمعیت این آفت و حفظ محصولات باغی کمک کند. برای مدیریت این آفت، استفاده از روش‌های مختلف کنترل به صورت یکپارچه ضروری است. شناخت دقیق زیست‌شناسی و چرخه زندگی این آفت، کمک شایانی به اجرای برنامه‌های مدیریتی مؤثر خواهد کرد. این روش‌ها نه تنها به کاهش استفاده از سموم شیمیایی منجر می‌شوند، بلکه به حفظ سلامت محیط زیست و افزایش پایداری در کشاورزی نیز کمک می‌کنند.

خرید فرمون کرم سرشاخه خوار هلو

شرکت زیست بانی پایا با عرضه فرمون‌های تخصصی برای کنترل آفات، از جمله فرومون کرم سرشاخه‌خوار هلو، به کشاورزان و باغداران کمک می‌کند تا با روشی کارآمد و ایمن، از محصولات خود محافظت کنند.خرید این فرمون از شرکت زیست بانی پایا، به کشاورزان این امکان را می‌دهد تا با کاهش نیاز به سموم شیمیایی، از روش‌های زیست‌محیطی و مؤثر در کنترل آفات استفاده کنند. فرمون‌های این شرکت با کیفیت بالا و اثربخشی اثبات‌شده تولید می‌شوند و به طور مؤثری در مدیریت پایدار آفات و حفظ سلامت درختان هلو نقش دارند. شرکت زیست بانی پایا، علاوه بر ارائه محصولات باکیفیت، با پشتیبانی تخصصی خود، به مشتریان کمک می‌کند تا بهترین نتیجه را از استفاده از این فرمون‌ها به دست آورند.