مگس میوه انبه

توضیحات

مگس انبه

نام علمی:  Bactrocera zonata saunders

نام انگلیسی:  Peach (Mango) fruit fly

راسته: Diptera

خانواده: Tephritidae

مناطق جغرافیایی

آفت مگس میوه انبه از جنوب و جنوب شرق آسیا از کشوری های هند، اندونزي، لائوس، سریلانکا، تایلند، ویتنام، ایران، امارت متحه عربی، پاکستان، یمن و غیره منشأ میگیرد. این آفت تهدیدي بزرگی از نظر اقتصادي براي کشورهاي غرب آسیا و همچنین شمال آفریقا و جنوب اروپا میباشد. در ایران آفت در حال حاضر در استان هاي هرمزگان، سیستان و بلوچستان و فارس گـزارش شـده اسـت. در اسـتان فـارس شهرستان گراش آلودگی بالایی به این آفت گزارش شده است. 

شکل شناسی مگس میوه انبه

تخم

تخم مگس انبه  بیضوی ،کشیده، سفید، 1-1.2 میلیمتر طول، گاهی انتهاي عقبی آنها گرد ولی انتهاي جلویی آن کمی نوك تیز میباشد و در دو سمت باریک تر هستند. داراي میکروپیل در یک انتها میباشد.

لارو

لاروها سفید-کرمی، بدون پا که از بافت میوه تغذیه، دارای 3 سن لاروی و اندازه لارو به حدود 7-10 میلیمتر میرسد. اگر لارو در معرض خطر قرار گیرد قادر به پرش میباشد که ممکن است براي انتشار و یافتن محل زمستانگذرانی حائز اهمیت است.

شفيره

شفیره مگس انبه دارای 11 بند است که معمولا داخل پوپاریوم بشکه اي شکل، قهوه اي تیره متمایل به زرد و استوانه اي محبوس میباشد که2/4-8/5 میلی متر طول دارد. انتهاي جلویی شفیره داراي دو سوراخ تنفسی جلویی است. انتهاي عقبی شفیره گرد بوده و سوراخ هاي تنفسی عقبی درست در محلی قرار دارد که سوراخ هاي تنفسی لارو قرار داشته استو  شفیره در داخل خاك تشکیل میگردد.

حشره کامل

حشرات کامل مگس انبه دارای بالهای غیرطبیعی و بدن غالبا نارنجی تا قهوه اي میباشد. سر داراي تعداد کمی مو بوده و صورت داراي یک لکه در هر شیار شاخکی است. سپر داراي نوار زرد یا نارنجی کناري بوده و همچنین سپرچه داراي رنگ روشن است ولی گاهی یک خط سیاه رنگ باریک در قاعده دیده میشود. بند اول و دوم شاخک کوتاه ولی بند اول تاژك کشیده و هم اندازه صورت و داراي نوك گرد میباشد. رگبال Sc با زاویه اي تقریبا 90 درجه به سمت بالا خمیده شده و قبل از رسیدن به انتها ضعیف می شود (مشخصه کلیه مگس هاي میوه تفریتیده)، قسمتی از بال بدون مو است. ران پاي جلو داراي موهاي منظم و بدون خار شکمی و داراي 1-3 ردیف موي عقبی پشتی و یک ردیف موي عقبی شکمی است. ران پاي وسط و پاي عقب بدون موي خاري شکل است. تمام بخش هاي پشتی شکم (ترژیت) از هم مجزا، نرها داراي یک ردیف مو روي هر طرف ترژیت سوم میباشند. شکم تخم مرغی  شکل یا داراي طرفین موازي و ترژیت هاي شکمی از هم جدا هستند. شکم از زاویه پهلویی قوس دار میباشد، گنبدي شکل و اغلب سفت و محکم است.

نحوه خسارت مگس میوه انبه

لاروهاي مگس میوه انبه با تغذیه از داخل میوه هاي میزبان خسارت بسیار جدي بـه آنهـا وارد مـیکند. محـل تخمریزی آفـت بـه صورت نقاط ریز روي میوه هاي مورد حمله آفت مشاهده میشود که ترشحاتی از آن خارج شده و رسوب قهوه اي رنـگ تشـکیل داده است. بطور معمول لاروهاي سنین مختلف آفت در یک میوه آلوده قابل مشاهده است که نشانگر تعدد دفعات تخمریزی آفـت و تداخل نسل آنها میباشد. بعد از تفریخ تخم، لاروها در داخل میوه میزبان با حفر کانال باعـث پوسـیدگی و ریـزش میوه هاي آلوده میگردند. فعالیت سن اول لاروي تنها محدود به قسـمت زیـرین ناحیـه تخمریزی است ولی لارو سنین دوم و سوم تا عمق بیشتري از میوه را مورد تغذیه قرار داده و باعـث زوال و نابودی کامـل محصول میگردند.

زیست شناسی

مگس انبه زمستان را بصورت شفیره سپری میکند و با افزایش دما، حشرات بالغ ظاهر شده و جفتگیري میکنند. این حشره داراي قدرت پرواز بسیار بالا بوده و هنگامی که دما به 6درجه سانتیگراد میرسد، شروع به پرواز میکند. حشرات کامل در اوایل بهار ظاهر و به میزبان هاي ترجیحی حمله میکند و سپس در اواخر خرداد- تیرماه به سمت درختان سردسیري از جمله هلو حرکت میکند. آفت داراي یک نقطه اوج پرواز در اواخر شهریور و مهرماه  بوده، یعنی زمان رسیدن انبه در استان هرمزگان (میناب) است. سوراخ هاي محل تخمریزي ممکن است باعث نفوذ عوامل بیماریزا به داخل میوه شده و میوه را فاسد کند. حشرات به ماده طور متوسط 137 عدد تخم در دستجات گروهی 2-9 عددي در زیر پوست میوه میزبان قرار میدهد. تخمها 3 -2 روز بعد تفریخ و لاروهاي خارج شده براي 1-3 هفته تغذیه میکند. لاروها معمولا سطح داخلی و گوشت میوه را مورد تغذیه قرار داده و سوراخ خروجی لارو نیز ممکن است بد منظره دیده شود. لارو کامل همراه میوه هاي آلوده به زمین افتاده و در عمق 3- 15 سانتیمتری داخل خاك به شفیره (دوره شفیرگی 10-20 روز) تبدیل میشود. در سالهاي سرد ممکن است طول دوره شفیرگی افزایش یابد. در شرایط مساعد، سیکل زندگی این آفت ممکن است در20 روز کامل شود اما در دماي سرد این زمان طولانی تر میشود. طبق مطالعات انجام شده این مگس میتواند در زمستان مناطق معتدله زنده بماند. حشرات نر و ماده ممکن است چندین بار جفتگیري کرده و حشره ماده تخم هاي لقاح شده خود را بعد از 2-7 روز می گذارد. حشرات تازه ظاهر شده از نظر جنسی بالغ نیستند و کم تحرك می باشند. در شرایط مساعد، مگسهای بالغ در مدت هشت (وبندرت شش) تا 16 روز می توانند به بلوغ جنسی برسند و باعث ایجاد تا 8 نسل در سال میشوند. حشرات بالغ این آفت روي عسلک، میوه هاي پوسیده، نکتار گیاهان و شیره آنها تغذیه می کنند. طول زندگی حشرات بالغ به وجود یا عدم وجود دشمنان طبیعی، وضعیت و فراوانی غذا و شرایط آب و هوایی نیز بستگی دارد.

 ردیابی و کنترل مگس میوه انبه

نوع و نحوه تله گذاری:

پایش مستمر مناطق آلوده به مگس میوه انبه با استفاده از پدهای­ فرمونی متیل­اورژینول یا پارافرمون متیل اوژنول (جلب کننده جنس نر) به همراه تله‌ دلتا، تله مکفیل و تله جکسون و تله سراتراپ توصیه شده است.

تعداد تله جهت ردیابی: 5-1 تله در هکتار

زمان بازدید: تله ها باید هر 7 تا 10 روز بازدید شوند.

زمان تعویض فرمون:  کپسول فرومون هر 8-10 هفته یکبار تعویض شود.

شرایط نگهداری: در دمای زیر صفر در یخچال برای 2 سال نگهداری شود.