کرم ساقه خوار برنج

توضیحات

فرمون کرم ساقه خوار برنج

نام علمی:   Chilo suppressalis

نام انگلیسی: Striped rice stem borer

راسته: Lepidoptera

خانواده: Crambidae

مناطق جغرافیایی

مناطق انتشار این آفت در اروپا و آمریکا و آسیا کشورهاي بنگلادش، کامبوج، چین، هنگ کنگ، هند، اندونزي، ایران، عراق، ژاپن، لائوس، مالزي، میانمار، نپال، کره، پاکستان، فیلیپین، سریلانکا، تایوان، تایلند و ویتنام گزارش شده است.

شکل شناسی کرم ساقه خوار برنج

تخم

 تخمها سفید مایل به زرد رنگ که توسط یک ماده چسبناك کف مانند پوشیده شده و قبل از تفریخ تیره رنگ هستند.

لارو

 لاروها تقریبا به طول 17-26 میلیمتر ، به رنگ قهوه اي مایل به خاکستري و داراي پنج نوار تیره که سه نوار کمرنگ در سطح پشتی و دو نوار در کناره ها قرار دارند.

شفيره

طول شفیره 12تا 15میلیمتر، به رنگ  قهوه اي روشن و سپس قهواي تیره در می آید. یک سوم انتهاي بدن به سمت پشت خمیده  و قسمت انتهایی آن داراي دو زائده قلاب مانند دارد.

حشره کامل

 پروانه ماده زرد متمایل به قهوه ای یا زرد روشن و جنس نر تقریباً خاکستري رنگ میباشند

نحوه خسارت کرم ساقه خوار برنج

خسارت اصلی کرم ساقه خوار برنج مربوط به مرحله لاروی است. که از بافتهاي مختلف گیاه برنج تغذیه میکند، چهار علائم مشخص در میزبان ایجاد میکند:

خسارت به پارانشیم که توسط لاروهاي سنین اول روي برگ برنج در خزانه و زمین اصلی ایجاد میشود. خسارت به صورت خطوط موازي و سفید رنگ ناشی از تغذیه پارانشیم برگ نمایان میشود.

آسیب به غلاف برگ که با تغذیه لاروهای سنین اول از قسمت درونی غلاف برگ و زردي عمومی غلاف برگها بعد از نشاکاري در زمین اصلی دیده میشود.

مرگ جوانه مرکزي که همزمان با تغذیه لاروهاي سنین مختلف نسل اول در زمین اصلی مشاهده میشود. این  علائم با ورود لاروها به ساقه اصلی برنج و تغذیه از بافت درونی ساقه بصورت زرد و خشک شدن ساقه ها مشاهده شده است که  اصطلاحا به آن dead heartsگفته و در مرحله رویشی میزبان رخ میدهد.

 سر سفیدي خوشه خسارت نسل دوم آفت، مصادف با خوشه رفتن و گل دادن گیاه برنج در مرحله زایشی میباشد. لاروها با تغذیه از قسمت درونی ساقه مانع حرکت شیره گیاهی و پر شدن دانه ها می شود که این امر منجر به سفیدی و پوک شدن خوشه میشود که به آن whiteheads  گفته میشود.

زیست شناسی

کرم ساقه خوار برنج به صورت لاروهاي بالغ داخل ساقه هاي باقیمانده برنج و یا علفهاي هرز داخل و اطراف مزرعه زمستان را سپري میکند. از اوایل فروردین و با بالا رفتن دما، لاروها تبدیل به شفیره بدون پیله شده در داخل ساقه هاي باقیمانده اسال قبل در کنار سوراخ ایجاد شده توسط لاروها تشکیل میگردد.

شبپره ها کرم ساقه خوار بعد از خروج ، بعد از جفت گیري روي میزبان اصلی تخمریزی میکنند. پروانه ماده تخمهای خود را در پشت یا روي برگ و در ابتدا در گلبرگ ها به صورت دسته جمعی میگذارد (حشره ماده 30تا 250عدد). این آفت شب فعال بوده و قادرند مسافتهاي طولانی را پرواز نموده و به نور گرایش شدید دارد. این آفت چند نسلی است و در شمال ایران عموماً سه نسل در سال ایجاد مینماید.

ردیابی و کنترل کرم ساقه خوار برنج

به منظور کنترل کرم ساقه خوار برنج و تعیین زمان مناسب مبارزه از تله های فرمونی به همراه فرمون جنسی استفاده میشود.

نوع و نحوه تله گذاری:

معمولا استفاده از تله  دلتا و تله قیفی برای ردیابی و شکار انبوه این آفت توصیه میگردد. تله ها از اوایل کشت برنج بایستی به فاصله 70متر از یکدیگر در مزرعه و بالای سطح گیاه روی بلوک یا قیم نصب شوند.

تعداد تله جهت ردیابی: 2-1 تله در هکتار

زمان بازدید: تله ها باید هر 7 تا 10 روز بازدید شوند.

زمان تعویض فرمون:  کپسول فرومون هر 3-4 هفته یکبار تعویض شود.

شرایط نگهداری: در دمای زیر صفر در یخچال برای 2 سال نگهداری شود.