فرمون بيد مرکبات

در کشورهای حوزه مدیترانه، این آفت به عنوان یکی از عوامل مهم آسیب‌زا به درختان مرکبات، به‌ویژه لیموترش، شناخته می‌شود. این آفت عمدتاً به گل‌ها و میوه‌های گیاهان میزبان خسارت وارد می‌کند. شدت آسیب‌زایی آفت در مرحله گلدهی در درختان لیموترش به‌طور قابل‌توجهی بیشتر است. در کشور اسپانیا، مواردی گزارش شده که تا حدود ۹۰ درصد باعث کاهش تشکیل گل و در نتیجه کاهش عملکرد محصول گردیده است. در کشور پرتغال نیز میزان خسارت بین ۱۵ تا ۷۰ درصد برآورد شده است . همچنین در کشور مصر، این آفت به عنوان یکی از کلیدی‌ترین آفات درختان لیموترش تلقی می‌گردد. از این‌رو، با توجه به اهمیت اقتصادی و خسارت‌زایی قابل توجه این آفت، در فهرست آفات قرنطینه‌ای ایران و بسیاری از کشورهای دیگر قرار گرفته است.

توضیحات

  • نام انگلیسی: Citrus flower moth
  • نام علمی: Prays citri Millière
  • راسته: Lepidoptera
  • خانواده: Yponomeutidae

ليموترش ،نارنگي،پرتقال وديگر مرکبات بعنوان ميزبانهاي اصلی این آفت بحساب مي آیند، ميزبان هاي آفت به شرح ذيل مي باشد:

ميزبانهاي اصلي: لیمو ترش یا لایم، نارنگی و پرتقال

ميزبان های فرعی: نارنج، گریپ فروت ، ماندرین، لیمو ترش یا لمون

مناطق جغرافيائي:

  • اروپا:اتریش،قبرس،دانمارک،فرانسه،ايتاليا،يونان،مالت،هلند،لهستان،مالت،ليتواني،پرتغال،اسپانيا،ترکيه
  • آسيا:هند،مالزي،پاکستان،سريلانکا، لبنان،فلسطين،ترکيه،سوريه، اردن،ويتنام
  • اقيانوسيه:استراليا،فيجي،ساموا
  • آفریقا:الجزاير، ساحل عاج،غنا، ليبي، کنيا،مصر، مراکش، تونس، رنيون، سشيل، آفريقاي جنوبي،ماداگسکار، موريتاني، زيمبابوه

شکل شناسی بید مرکبات:

تخم

تخم‌های این آفت دارای شکل دوک‌مانند و به رنگ شیری هستند که در مراحل نهایی رشد به رنگ زرد درمی‌آیند. طول هر تخم در حدود ۲ میلی‌متر است.

لارو

لاروها دارای طولی معادل ۶٫۵ میلی‌متر و عرضی در حدود ۱٫۸ میلی‌متر بوده و به رنگ قهوه‌ای روشن دیده می‌شوند. ناحیه سری لارو تیره‌رنگ و عمدتاً سیاه است.

شفیره

شفیره‌ها به رنگ قهوه‌ای و دارای فرم مخروطی هستند و معمولاً درون پیله‌های ابریشمی سفیدرنگ قرار می‌گیرند.

حشره کامل

حشرات بالغ به رنگ خاکستری تا قهوه‌ای روشن مشاهده می‌شوند. بال‌های جلویی در ناحیه عقبی تیره‌تر بوده و در ناحیه انتهایی آن‌ها لکه‌هایی رنگی با اندازه‌های متغیر دیده می‌شود.طول بدن حشره بالغ بین ۳٫۶ تا ۴٫۵ میلی‌متر و گستره بال‌ها با حالت باز بین ۱۰ تا ۱۲ میلی‌متر است. بال‌های عقبی باریک‌تر، به رنگ خاکستری و فاقد لکه‌های رنگی هستند.

نحوه خسارت بید مرکبات

بارزترین و مهم‌ترین ویژگی به‌منظور شناسایی آسیب ناشی از آفت، صدمات وارده در مرحله گل‌دهی و تغذیه از اندام‌های زایشی گیاه شامل جوانه‌ها، گل‌ها و میوه‌ها است. این آسیب‌ها منجر به کاهش توان باردهی گل‌ها و پوکی میوه‌ها می‌شوند. همچنین، ایجاد سوراخ روی میوه‌های در حال رشد، ریزش زودهنگام میوه‌ها پیش از رسیدن کامل، و خسارت وارده به برگ‌های جوان، از دیگر نشانه‌های بارز فعالیت آفت به‌شمار می‌آیند.

زیست‌شناسی بید مرکبات

در شرایط اقلیمی مدیترانه‌ای، این آفت در طول سال قابل مشاهده است. بسته به وضعیت آب‌وهوایی، بین ۳ تا ۱۶ نسل در سال از آن گزارش شده است. در منطقه سیسیل کشور ایتالیا، این گونه دارای ۱۱ نسل سالانه و در مناطق فلسطین ۸ تا ۱۰ نسل در سال دارد. تراکم جمعیت آفت در فصول زمستان و بهار به‌مراتب بالاتر از تابستان و پاییز است. دمای آستانه برای آغاز فعالیت زیستی آفت، ۱۰ درجه سانتی‌گراد به بالا می‌باشد.

حشرات ماده، حدود ۲ تا ۵ ساعت پس از جفت‌گیری، فرآیند تخم‌گذاری را آغاز می‌کنند. تخم‌ها به‌صورت انفرادی و عمدتاً بر روی گل‌ها قرار می‌گیرند، گرچه در برخی موارد روی میوه‌ها نیز مشاهده می‌شوند. لاروهای تازه تفریخ‌شده، تغذیه خود را از بافت گل‌ها و میوه‌ها آغاز می‌کنند. شفیره‌ها درون پیله‌های ابریشمی تشکیل شده و ممکن است بر روی اندام‌های گیاهی شامل گل‌ها، برگ‌ها و میوه‌های میزبان قابل مشاهده باشند.

در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد، چرخه زیستی کامل آفت حدود ۲۰ روز به طول می‌انجامد که شامل حدود ۴ روز مرحله تخم، ۱۲ روز مرحله لاروی، و ۶ روز مرحله شفیرگی می‌باشد. هر حشره ماده قادر است بین ۶۰ تا ۱۵۶ عدد تخم بگذارد. در دمای ۲۶ درجه سانتی‌گراد، میانگین تخم‌گذاری به حدود ۱۱۰.۷ عدد می‌رسد.

 ردیابی و کنترل بید مرکبات

جهت ردیابی مؤثر آفت، استفاده از تله‌های نوری به‌منظور شکار و پایش حشرات بالغ توصیه می‌شود. همچنین می‌توان از فرمون‌های سنتزی موجود در بازار به همراه با تله‌های فرمونی برای جذب و شناسایی آفت بهره گرفت.

نوع و نحوه تله گذاری:

پایش مستمر مناطق آلوده به بیدمرکبات  با استفاده از جلب کننده جنس نر به همراه تله‌ دلتا و تله قیفی توصیه شده است.

تعداد تله جهت ردیابی: 5-1 تله در هکتار

زمان بازدید: تله ها باید هر 7 تا 10 روز بازدید شوند.

زمان تعویض فرمون:  کپسول فرومون هر 3-4 هفته یکبار تعویض شود.

شرایط نگهداری: در دمای زیر صفر در یخچال برای 2 سال نگهداری شود.

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “فرمون بيد مرکبات”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *