فرمون کرم گلوگاه انار

توضیحات

کرم گلوگاه انار

نام علمی : Ectomyelois (Apomyelois) ceratoniae Zeller

نام انگلیسی: Carob moth

راسته: Lepidoptera

خانواده: Pyralidae

اهمیت اقتصادی

كرم گلوگاه انار مهمترين آفت انار در ايران است. خسارت آفت علاوه بر باغ روی میوه انار برداشت شده نيز اهميت دارد. مهمترين عامل كاهش كمي و كيفی محصول انار در كشور است. اين آفت چند نسلی و پلي فاژ است و در مرحله لارو از ميوه انار تغذيه كرده و خسارتش با پوسيدگي انار همراه است. این حشره یکی از حشرات انباری محسوب می‌شود که هرساله خسارت‌های به انبارهای میوه وارد می‌کند.

نام دیگر این آفت شبپره خرنوب است. شبپره خرنوب از شناخته شده ترین آفات میوه ‌هایی مانند بادام، گردو، خرنوب، انجیر، پرتقال، پسته، انار و … است.

انتشار جغرافیایی

کرم گلوگاه یا شبپره خرنوب از منطقه مدیترانه سرچشمه می گیرد اما در سراسر جهان آمریکا، آفریقا مانند مراکش، تونس  یافت می شود. در ایران در مناطق انارکاری مانند ساوه، فارس، قم، یزد، اصفهان و … گزارش شده است.

شکل شناسی کرم گلوگاه انار

حشرات بالغ

سر و قفسه سینه حشره کامل آفت کرم گلوگاه انار به رنگ خاکستری مایل به قهوه ای است.  رنگ بال های جلویی خاکستری است، بالها دارای نوار زیگزاگ و دانه دار به رنگ خاکستری روشن با حاشیه قهوه ای است.

تخم

تخم بیضوی و کشیده، سفید متمایل به زرد که در هنگام تفریخ به نارنجی متمایل به قرمز تغییر رنگ می دهد. سطح خارجی تخم دارای برجستگی های مثلثی میباشد که به مرور کمرنگ و از بین می رود.

لارو

لارو این آفت به رنگ کرم تا قرمز صورتی متغیر، سر قهوه ای تیره تا خرمایی روشن، لارو دارای 5 جفت پای کاذب روی شکم و 3 جفت پا روی سینه می باشد.لارو سن آخر بطول 15-20 میلیمتر میباشد. لارو نر از ماده کوچکتر است.

شفیره

شفیره به رنگ خرمایی تا قهوه‌ای روشن و به طول 9-11 میلیمتر می‌باشد. و روي سطح پشتی قفسه سینه دارای یک برجستگی کوتيکولی تيره با دندانه ریز و روی شکم نیز دندانه های کوتيکولی تيره دیده میشود. شفيره نر کوچکتر از ماده با دو برجستگی در سطح زیری شکم (حلقه 8) میباشد.

نحوه خسارت کرم گلوگاه انار

لاروها از تاج میوه به داخل میوه انار نفوذ می کنند. در برخی موارد از ترک های موجود در پوست به داخل میوه نفوذ می کنند.

کرم گلوگاه انار باعث پوسیدگی میوه و ریزش میوه از درخت می شود. در آلودگی شدید میوه های انار لهیده شده و بوی نامطبوع میگیرند که روی بقیه دانه های سالم نیز تاثیر می گذارند و انار را غیر قابل مصرف و از بازارپسندی آن می کاهد.

زیست شناسی

این پروانه زمستان را به صورت لاروهای سنین مختلف در داخل میوه آلوده انار، انجیر و میزبان های دیگر روی درخت، پای درخت و میوه های ذخیره شده در انبار می گذارنند. لاروهای سن آخر از اواخر اردیبهشت تا اوایل خرداد معمولا از راه کانال ها و سوراخ های ایجاد شده  خود را به قسمت ترکیدگی میوه، گلوگاه و یا  تاج انار رسانده و در آنجا شروع به تنیدن تار وبه  شفیره تبدیل میشود.  شفیره ها بسته به شرایط اقلیمی منطقه و اندازه میوه ، به حشره کامل تبدیل شده و از تاج میوه بیرون می آیند. حشره کامل در مدت 2-4 روز جفتگیری کرده و هر ماده ها حدود 20-25 عدد تخم  در تاج انار، میگذارند.  پس از  گذشت 8-10 روز تخم ها باز شده و به لارو تبدیل می شوند و لاروها از همان محل وارد میوه می شوند دوره فعالیت لاروی از 18-30 روز ادامه دارد، لاروها پس از تکمیل دوره لاروی به قسمت تاج یا گلوگاه انار رفته و به شفیره  (دوره شفیرگی 7-8 روز) تبدیل می شوند. بسته به شرایط آب و هوایی، نسل اول تابستانی در اواسط یا اواخر تیرماه و نسل دوم پس از گذشت 30 -32 روز در اواسط مردادماه و نسل سوم در ا واسط شهریور ماه) ظاهر میشوند، همچنین در مناطق جنوبی نسل چهارم از اواخر مهرماه بیرون می آید. این آفت در مناطق انارکاری 3-4 نسل در سال دارد.

ردیابی و کنترل کرم گلوگاه انار

برای ردیابی و شکار حشرات کرم گلوگاه انار از روش های مختلفی استفاده می شود. در کنترل بیولوژیک این آفت از تله فرمـونی و تله قیفی استفاده می شود. تله‌گذاری درست و شکار به موقع حشرات نر در ابتدای فصل منجر به کاهش جمعیت نسل‌های بعدی خواهد شد.

نوع و نحوه تله گذاری:

فرومون مصنوعی کرم گلوگاه انار در تله‌ دلتا سفید رنگ آغشته به چسب، در ارتفاع 1.5 متری سطح زمین نصب می‌ شود.

تعداد تله جهت ردیابی

1-5  تله در هکتار

زمان بازدید

تله ها باید هر 7 تا 10 روز بازدید شوند.

زمان تعویض فرمون

کپسول فرومون هر 2 تا 4 هفته و تله دلتا در صورت نیاز تعویض شود.

شرایط نگهداری

در دمای زیر صفر در یخچال برای 2 سال نگهداری شود.