لوگوی زیست بانی پایا

شبپره شمشاد

اهمیت اقتصادی

شمشاد با نام علمی Buxus hyrcana pojark گیاهی مهم و ارزشمند جنگل های شمال ایران است. در سال های اخیر این گیاه توسط آفت شبپره شمشاد یا پروانه شمشاد Cydalima  perspectalis مورد حمله قرار گرفته و در حال انقراض میباشد. شبپره شمشاد به­ عنوان خطرناک ­ترین آفت درختان شمشاد جنگلی یا شمشاد خزری برای نخستین بار در منطقه چالوس- ایران مشاهده شده است.  این آفت در مدت زمان کوتاهی، به گیاهان شمشاد استان­ های شمالی کشور خسارت وارد کرد. لاروها ابتدا از برگ­ها و سپس از پوست تنه و شاخه درختان تغذیه کرده و نهایتاً منجر به خشکیدگی کامل گیاه میزبان می ­شوند.

توضیحات

شبپره شمشاد

نام علمی : Cydalima  perspectalis

نام انگلیسی: The Box-tree Moth

نام راسته: Lepidoptera

نام خانواده: Crambidae

مناطق انتشار

شبپره شمشاد بومی مناطق معتدل و نیمه گرمسیری آسیا است  که در ایران در سال ۱۳۹۵ از شهرستان چالوس برای اولین بار گزارش شد. همچنی این آفت از بخش های از روسیه، در جنوب غربی آلمان، در غرب آسیا و شمال آفریقا، کانادا گزارش گردیده است.

مشخصات شبپره شمشاد

تخم

تخم های شبپره شمشاد به اندازه 1 میلیمتر، بی رنگ  یا زرد روشن و ژلاتینی که بتدریج تیره تر میشود. تخم ها اغلب بصورت دستجات 5-20 تایی در زیر برگ گذاشته میشود.

لارو

لارو این حشره سبز کم رنگ، سر لارو سیاه رنگ، دارای نوارهای سفید و زرد و نوار سیاه رنگ در سطح پشتی که روی آن نقاط سفید و موهای ریز قرار گرفته است.

شفیره

شفیره در ابتدا به رنگ سبز و دارای نوارهایی در سطح پشتی  آن ولی کم کم به رنگ قهوه ای متمایل میشود.

حشره کامل

طول بدن حشره کامل شبپره شمشاد با بال باز در حدود 40 میلیمتر است. داری دو شکل متفاوت هستند. شکل غالب آنها با بال های سفید با حاشیه قهوه ای رنگ و شکل کمیاب آن بصورت کاملا قهوه ای رنگ میباشد.

زیست شناسی شبپره شمشاد

این آفت فقط به شمشاد (تک میزبانه) خسارت زده و  به صورت سنین لاروی مختلف (مخصوصا لارو سن ۳) زمستان را سپری میکند. لاروها دارای 6 سن لاروی است که قادر به دیاپوز هستند. بعد از افزایش دما در آخرهای اسفند و اوایل بهار تخم‌ها طی 4 تا 6 روز تخم ها تفریخ  و لاروها ظاهر میشوند. لاروهای پس از مختصری تغذیه، بین شاخه و برگ های درختان شمشاد تبدیل به شفیره شده،  دوره شفیرگی در حدود ۷- ۱۰ روز بطول می انجامد. جمعیت لارو سن یک در اوایل خرداد  به حداکثر رسیده، و طول دوره رشدی لارو در حدود ۲۵- ۲۸ روز است. یک نسل در حدود 44- ۳۵ روز کامل میگردد. که این آفت در استان های شمالی ۳ -۴ نسل در سال ایجاد میکند اما بسته به شرایط آب و هوایی، دو تا پنج نسل در سال ممکن است اتفاق بیافتد. لاروهای نسل بعد در خرداد یا تیر ماه از تخم بیرون آمده و بلافاصله شروع به تغذیه از برگ های شمشاد میکند. با  رشد لاروها، تارهای ابریشمی ایجاد کرده تا برگ ها را کنار هم نگه داشته و تغذیه کنند. لارو شبپره شمشاد تغذیه از برگ های پایینی میزبان را ترجیح میدهد. فعالیت لاروها در طول تابستان تا اواسط پاییز ادامه دارد سپس با کاهش ساعات روز، لاروها پیله ای بین دو برگ ساخته و وارد دیاپوز میشوند. شفیره روی برگهای میزبان در پیله یا در صورت عدم وجود برگ دور از گیاه میزبان روی برگ های دیگر تشکیل میشود. شفیره ها معمولاً در فروردین یا اردیبهشت ظاهر میشود. بسته به شرایط محیطی،حشرات کامل ابتدا بین فروردین و خرداد از نسل زمستان گذران بیرون آمده و معمولاً دو هفته پس از ظهور زنده میمانند.

خسارت شبپره شمشاد

خسارت اصلی شبپره شمشاد  توسط مرحله لاروی ایجاد میشود. در ابتدا لاروها بعد از تفریخ تخم به صورت گروهی از پارانشیم برگ تغذیه کرده ولی لاروهاس سنین آخر  قسمت های دیگر برگ، همچنین از پوست تنه و شاخه درختان تغذیه میکند. خسارت آفت در تراکم های بالا، بصورت از دست رفتن برگ ها و تارهای تنیده شده به دور آن ها قابل تشخیص است. علائم خسارت شبپره ممکن است در ابتدای هجوم مشخص نشود چون لاروهای جوان در بین شاخه و برگ های گیاه میزبان پنهان شده است. همچنین تغذیه لاروها از برگ و پوست درخت، باعث خشکیدگی و برگ ریزی گردیده که در نهایت منجر به مرگ گیاه میزبان میشود.

ردیابی و کنترل شبپره شمشاد

موثرترین راه برای پایش و کنترل شبپره شمشاد، استفاده از تله های فرمونی است. تله های فرومونی را میتوانید در فضاهای آزاد، حاشیه های باغ و منازل مسکونی استفاده نمود و این آفت را کنترل نمایید.

نوع و نحوه تله گذاری:

برای شکار شبپره ی شمشاد میتوان از انواع تله های فرومونی مثل تله فانل یا قیفی، تله دلتا و تله سطلی استفاده کرد.

تعداد تله جهت ردیابی: 1-4 تله در هکتار

زمان بازدید: تله ها باید هر 7 تا 10 روز بازدید شوند.

زمان تعویض فرمون:  کپسول فرومون هر 3-4 هفته یکبار تعویض شود.

شرایط نگهداری: در دمای زیر صفر در یخچال برای 2 سال نگهداری شود.

Reviews

There are no reviews yet.

Be the first to review “شبپره شمشاد”

Your email address will not be published. Required fields are marked *