پایش جمعیت شب پره های آفات انباری

این دستورالعمل راهنما در مورد پایش و نظارت بر گونه های شب پره آفات انباری زیر بکار می رود:

پروانه آرد، شب پره آسیاب از جنس Ephestia spp.
شب پره هندی Plodia interpunctella

شب پره های آرد و هندی از جمله آفات مهم هستند که به انبارهای مواد غذایی حمله می کنند. سیلوهای آرد و انبارهای غلات، میوه‌های خشک و آجیل برای این گونه‌ها جذاب هستند. به طور کلی آسیاب‌های آرد، کارخانه‌های بیسکویت سازی، شکلات و غیره که در آن غلات فرآوری و انبار می شوند به طور اجتناب‌ ناپذیری در معرض خطر فعالیت این حشرات آفات قرار دارند.

هر دو شب پره، مرحله بلوغ کوتاهی دارند. طبیعت این حشرات طوری است که حشره ماده از خود فرمون جنسی ساطع می کنند و برای عمل جفت گیری، حشرات نر را به سمت خود می کشانند. از طرفی فرمون‌هایی که این گونه های آفات منتشر می کنند، بسیار خاص هستند، یعنی فرمون جنسی ساطع شده توسط حشره ماده یک گونه، نرهای گونه دیگر را جذب نمی‌کند.

دانشمندان علوم کشاورزی و حفظ نباتات نیز با پیروی از این ماهیت جذب حشره نر با فرمون جنسی سعی در پایش جمعیت این آفات انباری کرده اند. با نصب تله های فرمونی و قرار دادن لور فرمون جنسی، حشرات نر را به سمت تله می کشانند و همانجا به دام می اندازد. شایان ذکر است که این ابزار برای نظارت موثر است و برای کنترل جمعیت این دو گونه آفات انباری کارایی ندارند.

همانطور که می دانید تله های فرمونی انواع مختلفی دارند و از هر کدام برای شکار گونه های آفات خاص استفاده می شود. در ادامه به انواع تله های فرمونی مناسب پایش آفات پروانه آرد و شب پره هندی اشاره می کنیم.

انواع تله های فرمونی به عنوان ابزار پایش آفات انباری پروانه آرد و شب پره هندی

مکان ‌هایی که کالاهای آسیب‌پذیر را ذخیره یا پردازش می‌کنند باید شبکه‌ای از تله های فرمونی برای پایش آفات مهاجم داشته باشند. برای این منظور تله های مختلفی موجود است که برخی از آنها در زیر نشان داده شده است:

در ادامه هر یک از این تله های فرمونی به طور خلاصه شرح داده شده اند:

تله قیفی: تله قیفی یک تله سه قسمتی است. لور فرمونی در بالای تله قرار داده می شود که حشرات را به داخل تله می کشاند. داخل تله یک کارت یا صفحه چسبنده قرار دارد که شب پره های به دام افتاده به این صفحه می چسبند و امکان فرار ندارد. بازرس با شمارش تعداد آفات در طی مدت زمان مشخص، جمعیت این آفت را پایش می کند.
تله دلتا: یک تله مثلث شکل است که شبیه به تله های دیگر عمل می کند. لور که حاوی فرمون جنسی مصنوعی است، در تله قرار داده می شود. یک صفحه چسبنده در کف تله قرار دارد که آفات به آن می چسبند.
تله X-lure: تله مقوایی که کف آن یک صفحه چسبنده آغشته به فرمون جنسی است. حشرات را به جلب و شکار می کند. بازرس تعداد آفات را شمارش می کند و بر اساس آن برنامه کنترل می چیند.

تله های فرمونی مزایای خاص خود را دارند. استفاده از تله قیفی در برخی از کشورها بیشتر است، در حالی که تله های چسبنده تقریباً در برخی از کشورها ترجیح داده می شوند. نظر ما این است که تله‌های چسبنده احتمالاً در جلب و شکار شب پره ها موثرتر هستند (البته نه در یک محیط گرد و غبار) زیرا پروانه‌ای که به سمت طعمه پرواز می‌کند تقریباً به طور قطع روی چسب گیر می‌افتد، در حالی که ممکن است لزوماً وارد تله قیف نشود. با این حال، اگر به درستی مورد استفاده قرار گیرد، همه آنها امکان جمع آوری داده هایی را فراهم می کنند که امکان نظارت موثر بر یک سایت را فراهم می کند.

لورها

لور یا طعمه یک ماده ترکیبی و ساختگی حاوی فرمون های جنسی است که برای جلب حشرات استفاده می شوند. لورها در تله های فرمونی قرار داده می شوند. از طرفی برای جذب هر گونه خاص، لور حاوی فرمون جنسی مخصوص ساخته می شود.

برای پایش آفات انباری پروانه آرد و شب پره هندی، لور مخصوص برای جذب پروانه های جنس Ephestia و پروانه هندی Plodia interpunctella طراحی شده است. تعدادی از این لورها در دسترس هستند. برخی از آنها ساختار پلاستیکی، برخی دیگر از جنس لاستیک هستند که طول عمر زیادی دارند. بعضی از آنها نیز بر اساس محیط و شرایط آب و هوایی باید هر 6 هفته یکبار و برخی دیگر هر 3 ماه یکبار تعویض شوند. پیشنهاد ما این است که از یک لور با کد رنگی مانند آنچه در زیر نشان داده شده است استفاده شود. این طعمه ها به گونه ای فرموله شده اند که برای سه ماه موثر باشند، بنابراین، هر فصل، طعمه ها باید تعویض شوند و رنگ آن در سوابق کنترل آفات ثبت شود.

محل تله و تله گذاری

در تله گذاری تاسیسات انباری نمی توان یک دستورالعمل کلی اجرا کرد. از آنجایی که هر ساختمان منحصر به فرد است، تله گذاری نیز بر اساس شرایط آن متفاوت است.

در تله گذاری برای پایش آفات انباری عوامل زیر در نظر گرفته می شود:

مطمئناً در تمام مناطقی که مواد غذایی انبار یا فراوری می شود و در برابر این شب پره ها آسیب پذیر هستند، تله ها باید نصب شوند.
تله های باید دور از پنجره ها، درها و تاسیسات تهویه هوا قرار گیرند، جایی که جریان هوا احتمالاً پراکندگی فرمون را مختل می کند. به همین دلیل، قرار دادن آنها محکم روی دیوار معمولاً روش خوبی نیست.
تله ها نباید آنقدر نزدیک به محصول قرار داده شوند تا احتمال جذب پروانه ها به محصول افزایش یابد.
تله گذاری باید در یک الگوی شبکه ای باشد. به طور ایده آل در فواصل حدود 10 متر قرار گیرند. تراکم تله می تواند در مناطق کم خطر یا کمتر آسیب پذیر کمتر باشد.
ساختمان‌های مرتفع، مانند انبارهای مرتفع، ممکن است به تله‌هایی نیاز داشته باشند که در ارتفاعات متعدد نصب شده باشند، زیرا طبقه‌بندی حرارتی هوا ممکن است از پراکندگی «توده» فرمون در سراسر منطقه تحت نظارت جلوگیری کند، اگر تله‌ها فقط در سطوح پایین قرار داشته باشند.

نحوه بازرسی و ثبت داده ها

تله ها باید به طور مرتب بازرسی شوند. حداقل فاصله زمانی بین هر بازرسی باید شش هفته باشد. در مواردی که فعالیت پروانه محرز یا مشکوک است، ممکن است به هر چهار، دو یا حتی هفته ای یکبار افزایش یابد. سوابق دقیق شکار باید نگهداری شود و از این داده ها برای اعمال یک برنامه کنترل مناسب استفاده شود.

اگر فعالیت پروانه ها ثبت شود و منبع آن به درستی مشخص نباشد، ممکن است استفاده از حشره کش ها و محلول پاشی سموم شیمیایی شروع شود. توصیه می کنیم حتی الامکان برنامه نظارت فشرده را جایگزین استفاده از کنترل و کاربرد سموم کنید.

مانیتورهای پروانه یاب (Moth locator monitors)

برای اینکه بهترین روش پایش و کنترل حشرات آفات انباری تعیین شود، بهتر است شبکه مانیتورهای دائمی و در واقع پروانه یاب به عنوان سیستم هشدار اولیه در نظر گرفته شود. پس از تشخیص اینکه در یک منطقه فعالیت شب پره دارید، و با فرض اینکه منبعی برای این امر به راحتی مشخص نیست، باید از تله های مکان یاب برای محدود کردن محصول، منطقه یا مورد مشکوک به تجهیزات فرآیند استفاده شود.

تله های مکان یاب، مانند تله Demi-Diamond می تواند به عنوان یک مانیتور دائمی موثر استفاده شود. این تله حاوی یک کارت چسبنده آغشته به فرمون در داخل مقوا یا پلاستیک در لایه بیرونی است.

این تله ها با تراکم بالاتر در اطراف سازه های انبار و سیلو ها، یا روی یا داخل تاسیسات انبار یا کارخانه فرآوری مواد غذایی قرار می گیرند. تله های مکان یاب شب پره باید بعد از یکی دو روز بررسی شوند، تا آن زمان، اگر پروانه در مجاورت باشد، تعدادی از آنها گرفتار شده اند. به این ترتیب فعالیت پروانه ممکن است با دقت بیشتری مشخص شود.

به عنوان مثال، فرض کنید تله‌های دائمی فعالیت پروانه‌ها را در اطراف منطقه تولید نانوایی و کیک و شیرینی نشان می ‌دهند، اما هیچ نشانه روشنی از محل مشکل وجود ندارد. قرار دادن تله های مکان یاب در فواصل 3 تا 5 متری در طول خط تولید خمیر تا ورز دادن تا قالب گیری باید نقاط داغ خاصی را برجسته کند.

تراکم تله معمولاً می تواند در امتداد قسمت تنور کاهش یابد زیرا در آن قسمت حرارت زیاد است و پروانه ها معمولاً مشکلی ایجاد نمی کنند، اما در طول نوار نقاله به دلیل تمایل آنها برای تغذیه و نشستن روی بقایای مواد غذایی (روی سینی ها یا لبه های سازه) باید با شک و تردید برخورد کرد.

آستانه اقدام و رویه های تشدید

اگر سوابق قابل اعتمادی در دسترس باشد، آستانه‌هایی که اقدامات بعدی را آغاز می‌کنند، باید به‌صورت مکان به مکان، به طور ایده‌آل با ارجاع به داده‌های قدیمی شکار تعیین شوند. آستانه ممکن است در یک سایت متفاوت باشد، بسته به رتبه بندی خطر در مناطق جداگانه. به عنوان مثال، یک منطقه بسته بندی پرخطر ممکن است آستانه عمل 2 ماه در هفته داشته باشد، در حالی که یک منطقه ذخیره سازی با خطر کمتر ممکن است آستانه تعیین شده روی 5 یا 10 هفته داشته باشد.

اما مراقب باشید که محدودیت ها را خیلی بالا تنظیم کنید، زیرا وجود هر شب پره احتمالاً وجود دارد. نشان دهنده یک مشکل در جایی است و یک پروانه در مواد اولیه یا محصول نهایی می تواند عواقب جدی داشته باشد.

هنگامی که از یک آستانه فراتر رفت، برنامه اقدام یا تشدید مورد نیاز است. این ممکن است شامل موارد زیر باشد:

بازرسی کامل منطقه برای یافتن منبع آلودگی.
اگر هیچ منبعی پیدا نشود و بسته به شدت موضوع، یک نماینده فنی ارشدتر از ارائه دهنده خدمات مدیریت آفات ممکن است در محل حضور پیدا کند تا در حالت ایده آل، همراه با پرسنل سایت به بررسی بیشتر بپردازد.
مانیتورهای مکان یاب موقت احتمالاً باید با تراکم بیشتری نسبت به شبکه نظارت دائمی قرار گیرند. اینها باید به طور مکرر، به طور بالقوه هر روز بازرسی شوند.
فرآیند تشدید فقط زمانی باید پایان یابد که صید تله به مدت 4 هفته متوالی به زیر آستانه کاهش یابد.

شرایطی که در آن آلودگی برای مدت طولانی ادامه می یابد، اما هیچ علت ریشه ای پیدا نمی شود، غیر معمول نیستند. اگر بیش از 4 هفته از آستانه فراتر رفت و/یا بیش از دو برابر شکار هفته قبل افزایش یافت، پس این احتمال وجود دارد که یک مشکل بالقوه جدی وجود داشته باشد. ممکن است یک متخصص فنی برای تجزیه و تحلیل وضعیت و کمک به حل مشکل نیاز باشد.

ارائه گزارش و داده ها

مانند هر داده مانیتورینگ آفات، برای این شب پره های آفات انباری باید هر گونه ارزشی را تجزیه و تحلیل کرد. این معمولاً به معنای نموداری از برخی توضیحات است. با این حال، برای تولید نمودارهایی که ممکن است به روشی معنادار تفسیر شوند، ممکن است ابتدا داده ها به نوعی تغییر شکل دهند.

ابتدا، هر سایت باید به مناطق تشکیل دهنده آن تقسیم شود. این ممکن است با ساختمان، طبق طبقه، مناطق داخل یک طبقه و غیره باشد. مجموعه داده ها برای هر منطقه تعریف شده باید به طور جداگانه مدیریت شوند. به این ترتیب یک مشکل در حال توسعه (با تعداد کم) در یک منطقه با یک مشکل ثابت (با تعداد بیشتر) در منطقه دیگر پوشانده نمی شود.

جدول زیر مجموعه ای از داده های شکار را از شمارش هفتگی، شاید کل شکار از همه تله های یک منطقه، برای یک سال، نشان می دهد. اعداد هفته با رنگ مشکی نشان داده شده اند و اعداد مربوط به آن هفته، با قرمز مشخص شده است.

این داده ها را می توان به سادگی به عنوان نموداری از شکار در هفته رسم کرد و نتیجه زیر را نشان داد:

اگرچه ذاتاً هیچ مشکلی در چنین نموداری وجود ندارد، اما از “نویز” که ذاتی داده های بیولوژیکی تولید شده از بسیاری از نقاط داده است رنج می برد. تفسیر چنین نمودارهایی می تواند دشوار باشد. نویز را می‌توان با گروه‌بندی داده‌ها با هم «خاموش کرد» و خطوط نمودار نمودار را قابل درک‌تر کرد. جدول زیر مجموعه داده های یکسانی را نشان می دهد، اما شکارهای تله به صورت جمع آوری در هر دوره چهار هفته ای نشان داده شده است.

نمودار حاصل از این مجموعه داده در زیر نشان داده شده است:

روندها اکنون بسیار واضح تر هستند:

تعداد حشرات شکاری شده در طول 12 هفته اول سال ناچیز است، که منعکس کننده منشاء گرمسیری بیشتر گونه های حشرات آفات انباری است.
تعداد حشرات در حدود هفته های 13/12 شروع به افزایش می کند، احتمالاً از جمعیتی است که زمستان گذرانی کرده اند.
این میزان در حدود هفته 20 به اوج خود می رسد و سپس اعداد کاهش می یابد. نسل اول جفت گیری کرده، تخم گذاری کرده و از بین رفته اند.
نسل دوم، جمعیت پیک دوم را در اواخر سال تولید می کند.
با سردتر شدن هوا و پیشروی پاییز به زمستان، تعداد به سرعت کاهش می یابد.

روند “دو قله” نمودار بالا برای گونه‌های حشره آفاتی با مرحله بالغ کوتاه مدت، در کشورهای دارای آب و هوای معتدل رایج است. بدیهی است که فصلی در نیمکره جنوبی معکوس خواهد شد. ممکن است سه یا حتی چهار قله در مکان‌های گرم‌تر یا شاید در کارخانه‌های گرم که دما با فصل کمی متفاوت است، پیدا شود.

اگر نمودارها با جمع آوری شکارها از تعدادی تله تولید شده باشند (و این معمولا بهترین رویکرد است)، پس بسیار مهم است که داده های تله فردی نادیده گرفته نشوند. اغلب مواردی است که تله‌های خاصی بر شکارها غالب می‌شوند، مکان‌هایی که نیاز به بررسی خاصی دارد (شاید از جمله استفاده از تله‌های مکان یاب).

به همین دلیل مهم است که تجزیه و تحلیل، نمودارگیری و تفسیر نتایج تا حد امکان نزدیک به زمان سرویس انجام شود. در مثال بالا، واکنش به افزایش تعداد پروانه ها به محض وقوع افزایش، نه یک ماه بعد، ضروری است. این به این دلیل است که شکل نمودار نه تنها تصویری از آنچه اتفاق افتاده است، را فراهم می کند، همچنین می تواند به پیش بینی آنچه ممکن است در آینده رخ دهد کمک کند. به عنوان مثال، نمودار زیر داده های شکار را برای یک دوره سه ساله نشان می دهد:

با «هموارسازی» و ترسیم تعداد شکارها بر اساس دوره چهار هفته ای، نمودار زیر ایجاد می شود:

به وضوح مشهود است که در طول سه سال جمعیت به طور پیوسته در حال افزایش بوده است و به طور بحرانی، این در بخش هایی از سال که فعالیت کمترین است و تلاش های کنترلی به احتمال زیاد موثر هستند، آشکار است.

تجزیه و تحلیل فضایی و ارائه داده های شکار

تکنیک های تحلیلی که در بالا توضیح داده شد همگی مربوط به ارائه داده ها بر اساس زمان، هفته به هفته و ماه به ماه است. داده های مانیتورینگ همچنین می توانند به صورت فضایی ارائه شوند و نشانه ای بصری از “نقاط داغ” فعالیت ارائه دهند. با نرم‌افزار مناسب، می‌توان نقشه‌های کانتور داده‌های مانیتورینگ را تولید کرد و روی یک سایت پلان قرار داد.

در نقشه زیر یک نمودار نمونه برای یک کارخانه تولیدی نشان داده شده است. نقاط داغ فعالیت به وضوح قابل مشاهده است، و احتمالاً نشان دهنده پاکت های خاصی از هجوم ، به طور بالقوه پاکت هایی که در داخل تجهیزات یا مجاری قرار داده می شوند است و این احتمال وجود دارد که در طول بازرسی بصری به راحتی پیدا نشوند.

اقدامات کنترلی

هنگامی که فعالیت پروانه شناسایی، مشخص و با جزئیات کامل تمیزکاری شد، اکنون درمان لکه‌ای با حشره‌کش برای ریشه‌کن کردن حشرات آفات، کافی باشد. اصلاح و تغییرات تاسیسات در کارخانه و به ویژه سیستم های کابل کشی نیز بخشی از برنامه کنترل است.

قابل توجه است که استفاده از حشره‌کش ها به خصوص محلول پاشی با سموم شیمیایی، معمولاً نقش چندانی در برنامه‌های کنترل این شب پره ها ندارند و موفق عمل نمی کنند. سم پاشی تنها شب پره ها و لاروهای در معرض دید را از بین می برد.

ما در مورد چگونگی استفاده از فرومون ها برای نظارت بحث کرده ایم. در حال حاضر سیستم های کنترل و تله های فرمونی نیز در بازار وجود دارند. این تله ها با مقادیر زیادی فرمون جنسی در مناطق مختلف قرار داده می شوند. در این سیستم، با توجه به طول عمر کوتاه حشره بالغ، یافتن حشرات ماده (و در نتیجه جفت) توسط پروانه های نر بسیار دشوارتر می شود.

در این تله های از دیسپنسر (توزیع کننده فرمون جنسی) با کد رنگ مشخص استفاده می شود که هر سه ماه یکبار باید تعویض شوند تا اطمینان حاصل شود که جریان ثابتی از فرمون آزاد می شود.

تکنیک‌های «اختلال جفت‌گیری» احتمالاً در جایی که آلودگی عمدتاً در درزها و یا جاهای غیر قابل دسترس وجود دارند، مؤثر است.

همچنین باید در نظر داشت که چنین سیستم هایی به طور اجتناب ناپذیری باعث «از کار افتادن» تله فرمونی می شوند، زیرا شب پره هایی که نمی توانند یکدیگر را پیدا کنند نیز نمی توانند تله فرمونی پیدا کنند. بنابراین آنها ممکن است مناطق آلوده، به ویژه در داخل گیاه را بپوشانند، و نظارت بر چنین فعالیتی را بسیار کمتر قابل اعتماد می کند. در چنین شرایطی ما از تعلیق دوره‌ای سیستم اختلال جفت‌گیری حمایت می‌کنیم تا امکان شناسایی هرگونه فعالیت باقی‌مانده وجود داشته باشد.

برای مشاوره و راهنمایی بیشتر لطفا با کارشناسان زیست بانی پایا تماس بگیرید.